تاثیر اقلیم و نظام‌هاى خاک‌ورزى بر عملکرد گندم و نخود در مناطق دیم لرستان

به منظور بررسی تاثیر اقلیم و نظام‏های خاک‏ورزی بر عملکرد گندم و نخود دیم در استان لرستان، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‏های کامل تصادفی در سه تکرار با سه نظام خاک‏ورزی شامل خاک‏ورزی مرسوم، خاک‏ورزی کاهشی و بی‌خاک‏ورزی، طی دو سال زراعی 97-1396 در دو مزرعه (گندم و نخود) به طور جداگانه در سه اقلیم سرد (نورآباد)، گرم (کوهدشت) و معتدل (خرم‌آباد) استان لرستان اجرا شد. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب داده‌ها در دو سال آزمایش، اثر ساده اقلیم و اثر نظام‌هاى خاک‌ورزى بر عملکرد دانه گندم و وزن مخصوص ظاهری خاک؛ همچنین اثرات متقابل اقلیم و نظام‌هاى خاک‌ورزى بر عملکرد دانه نخود، درصد رطوبت حجمی، درصد کربن آلی و دمای خاک معنی‌دار بود. نتایج در هر سه منطقه استان نشان داد که، بیشترین عملکرد دانه گندم در شهرستان خرم‌آباد (22/2512 کیلوگرم در هکتار) در نظام خاک‏ورزی کاهشی (78/2422 کیلوگرم در هکتار) و بیشترین عملکرد دانه نخود در شهرستان کوهدشت در نظام خاک‏ورزی کاهشی (8/1828 کیلوگرم در هکتار) حاصل شد. علاوه بر این، کمترین وزن مخصوص ظاهری خاک در شهرستان کوهدشت، در نظام خاک‏ورزی مرسوم (29/1 گرم بر سانتی‌متر مکعب) به دست آمد. همچنین بیشترین درصد رطوبت حجمی (09/22 درصد)، بیشترین درصد کربن آلی (01/2 درصد) و کمترین دمای خاک (7/21 درجه سانتی‌گراد) در شهرستان خرم‌آباد در نظام بی خاک‏ورزی به دست آمد.